033 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 73 آيتون ۽ 9 رڪوع آھن
سنڌي قرآن
مُترجم: ڊاڪٽر عابد لغاري
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللّٰهَ وَلَا تُطِـعِ الْكٰفِرِيْنَ وَالْمُنٰفِقِيْنَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلِـيْمًا حَكِــيْمًا 1ۙ
اي نبي! ڊڄ الله کان ۽ پيروي نه ڪر ڪافرن جي ۽ منافقن جي، بيشڪ الله علم وارو آهي حڪمت وارو آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَّاتَّبِـعْ مَا يُوْحٰٓى اِلَيْكَ مِنْ رَّبِّكَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرًا 2ۙ
۽ پيروي ان ڳالهه جي ڪر جنهن جو وحي تو ڏي اچي ٿو تنهنجي رب جي طرفان، بيشڪ الله ئي هر ڳالهه کان جيڪا توهان ڪريو ٿا (ان کان) باخبر آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَّتَوَكَّلْ عَلَي اللّٰهِ ۭ وَكَفٰي بِاللّٰهِ وَكِيْلًا 3
۽ توڪل ڪريو الله تي، ۽ ڪافي آهي الله ڪارساز هجڻ لاءِ
— ڊاڪٽر عابد لغاريمَا جَعَلَ اللّٰهُ لِرَجُلٍ مِّنْ قَلْبَيْنِ فِيْ جَوْفِهٖ ۚ وَمَا جَعَلَ اَزْوَاجَكُمُ اڿ تُظٰهِرُوْنَ مِنْهُنَّ اُمَّهٰتِكُمْ ۚ وَمَا جَعَلَ اَدْعِيَاۗءَكُمْ اَبْنَاۗءَكُمْ ۭ ذٰلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِاَفْوَاهِكُمْ ۭ وَاللّٰهُ يَـقُوْلُ الْــحَـقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيْلَ 4
۽ نه رکيون آهن الله ڪنهن به شخص ۾ ٻه دليون سندس سيني ۾، ۽ نه وري بڻايو آ توهان جي زالن کي جن کي توهان ظهار چئي ماءُ چئو ٿا، ڪنهن ماءُ بڻايو آهي ۽ نه بڻايو آهي توهان جي پٽيلن کي توهان جو سچو پٽ هي توهان جون ڳالهيون آهن جيڪي توهان واتان ڪڍو ٿا، پر الله ته اها ڳالهه چوي ٿو جيڪا حق آهي، ۽ اهو ئي رهنمائي ڪري ٿو صحيح رستي ڏانهن
— ڊاڪٽر عابد لغارياُدْعُوْهُمْ لِاٰبَاۗىِٕهِمْ هُوَ اَقْسَطُ عِنْدَ اللّٰهِ ۚ فَاِنْ لَّمْ تَعْلَمُوْٓا اٰبَاۗءَهُمْ فَاِخْوَانُكُمْ فِي الدِّيْنِ وَمَوَالِيْكُمْ ۭ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيْمَآ اَخْطَاْتُـمْ بِهٖ ۙ وَلٰكِنْ مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوْبُكُمْ ۭ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِـيْمًا 5
سڏيو انهن پٽيلن کي سندن ئي پيئرن جي نالي سان، اها ڳالهه وڌيڪ انصاف واري آهي الله وٽ، پوءِ جيڪڏهن معلوم نه هجي توهان کي ته سندن پيئر ڪير آهن، ته پوءِ اهي توهان جا ديني ڀائر آهن ۽ توهان جا ساٿي آهن، ۽ ناهي پڪڙ توهان تي ان ڳالهه جي جيڪا توهان اڻڄاڻائي ۾ چئو ٿا، پر ان ڳالهه تي ضرور پڪڙ آهي جنهن جو ارادو ڪريو ٿا توهان دل ۾، ۽ بيشڪ الله بخشڻهار ۽ ٻاجهارو آهي
— ڊاڪٽر عابد لغارياَلنَّبِيُّ اَوْلٰى بِالْمُؤْمِنِيْنَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَاَزْوَاجُهٗ ٓ اُمَّهٰتُهُمْ ۭ وَاُولُوا الْاَرْحَامِ بَعْضُهُمْ اَوْلٰى بِبَعْضٍ فِيْ كِتٰبِ اللّٰهِ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُهٰجِرِيْنَ اِلَّآ اَنْ تَفْعَلُوْٓا اِلٰٓى اَوْلِيٰۗىِٕكُمْ مَّعْرُوْفًا ۭ كَانَ ذٰلِكَ فِي الْكِتٰبِ مَسْطُوْرًا 6
بيشڪ نبي ته ترجيح رکڻ جو مؤمنن تي (ذاتي طور تي) حقدار آهي ۽ نبيءَ جون گهر واريون سندن مائرون آهن، ۽ مٽ مائٽ ڪي انهن کان وڌيڪ ويجها الله جي ڪتاب موجب عام مؤمنن ۽ مهاجرن جي مقابلي ۾ (هڪ ٻئي تي) وڌيڪ حق رکن ٿا، البته توهان ڪا ڀلائي ڪرڻ چاهيو دوستن سان ته ڪري سگهو ٿا، اهو ئي حڪم آهي جيڪو الله جي ڪتاب ۾ لکيل آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَ اِذْ اَخَذْنَا مِنَ النَّـبِيّٖنَ مِيْثَاقَهُمْ وَ مِنْكَ وَمِنْ نُّوْحٍ وَّ اِبْرٰهِيْمَ وَ مُوْسٰى وَ عِيْسَى ابْنِ مَرْيَـمَ ۠ وَاَخَذْنَا مِنْهُمْ مِّيْثَاقًا غَلِيْظًا 7ۙ
۽ (اي نبي!) ياد ڪر ان وعدي کي جيڪو اسان سڀني نبين کان ورتو هو، ۽ توکان به ۽ نوح کان به ۽ ابراهيم ۽ موسيٰ ۽ عيسيٰ پٽ مريم کان به، ۽ ورتو آهي سڀني کان نهايت ئي وعدو پڪو
— ڊاڪٽر عابد لغاريلِّيَسْـَٔـلَ الصّٰدِقِيْنَ عَنْ صِدْقِهِمْ ۚ وَاَعَدَّ لِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابًا اَلِـــيْمًا 8ۧ
ته جيئن سوال ڪري (سندن رب) سچن کان سندن سچائيءَ جي باري ۾، ۽ تيار ڪيو آهي ڪافرن جي لاءِ عذاب تمام دردناڪ
— ڊاڪٽر عابد لغارييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ جَاۗءَتْكُمْ جُنُوْدٌ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيْحًا وَّجُنُوْدًا لَّمْ تَرَوْهَا ۭ وَكَانَ اللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرًا 9ۚ
اي لوڪو جن آندو آهي ايمان، ياد ڪريو ان احسان کي (جيڪو) الله توهان تي ڪيو آهي، جڏهن چڙهائي ڪري آيا لشڪر توهان تي، پوءِ موڪليائين انهن تي سخت طوفان ۽ اهڙا لشڪر به موڪليا جيڪي توهان کي نظر نٿي آيا، ۽ بيشڪ الله اهو سڀ ڏٺو پئي جيڪي توهان ان وقت ڪيو پئي
— ڊاڪٽر عابد لغارياِذْ جَاۗءُوْكُمْ مِّنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ اَسْفَلَ مِنْكُمْ وَاِذْ زَاغَتِ الْاَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوْبُ الْحَـنَاجِرَ وَتَظُنُّوْنَ بِاللّٰهِ الظُّنُوْنَا 10
جڏهن آيا (دشمن) چڙهائي ڪري توهان جي مٿان کان ۽ هيٺان کان توهان تي، ۽ جڏهن خوف کان اکيون ڦوٽارجي ٿي ويون ۽ هيئان ڦاٽڻ ٿي لڳا (نڙيون) ۽ طرحين طرحين جا الله جي باري ۾ گمان ڪرڻ لڳؤ
— ڊاڪٽر عابد لغاريهُنَالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُوْنَ وَزُلْزِلُوْا زِلْزَالًا شَدِيْدًا 11
ان وقت خوب آزمايا ويا مؤمن ۽ خوب تر ڌونڌاڙيا ويا شديد طرح (سختيءَ) سان
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَاِذْ يَقُوْلُ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ مَّا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ ٓ اِلَّا غُرُوْرًا 12
۽ (ياد ڪريو اهو وقت) جڏهن چئي رهيا هئا صاف صاف منافق ۽ اهي ماڻهو جن جي دلين ۾ مرض هو، ته جيڪي اسان سان وعدا ڪيا هئا الله ۽ سندس رسول سي دوکي کان سواءِ ڪجهه نه هئا
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَاِذْ قَالَتْ طَّاۗىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ يٰٓاَهْلَ يَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوْا ۚ وَيَسْتَاْذِنُ فَرِيْقٌ مِّنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُوْلُوْنَ اِنَّ بُيُوْتَنَا عَوْرَةٌ ړ وَمَا هِىَ بِعَوْرَةٍ ڔ اِنْ يُّرِيْدُوْنَ اِلَّا فِرَارًا 13
۽ جڏهن چيو هڪ ٽولي انهن مان، ”اي يثرب وارؤ! ناهي ڪو ترسڻ جو موقعو توهان جي لاءِ موٽي هلو، ۽ جڏهن اجازت وٺي رهيو هو هڪ ٽولو انهن مان نبيءَ کان ائين چئي ته، يقينًا اسان جا گهر خطري ۾ آهن ۽ جڏهن ته اهي خطري ۾ نه هئا، جڏهن ته اهي چاهين پيا جنگ جي ميدان مان ڀڄي وڃڻ
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِّنْ اَقْطَارِهَا ثُـمَّ سُىِٕلُوا الْفِتْنَةَ لَاٰتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوْا بِهَآ اِلَّا يَسِيْرًا 14
۽ جي گِهڙي اچن ها دشمن شهر جي پاسن کان ۽ انهن کي سڏيو وڃي ها فتني (بغاوت) ڏانهن ته اهي ان ۾ وڃي پون ها ۽ کين هٽڪ ئي نه ٿئي ها ان کان پر ڪا ٿوري ئي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَقَدْ كَانُوْا عَاهَدُوا اللّٰهَ مِنْ قَبْلُ لَا يُوَلُّوْنَ الْاَدْبَارَ ۭ وَكَانَ عَهْدُ اللّٰهِ مَسْـُٔــوْلًا 15
۽ انهن ماڻهن وعدو ڪيو هو الله سان ان کان اڳي، ته نه ڏيندا اهي پٺي، ۽ ڪيل وعدي الله سان ته پڇاڻو ٿيڻو ئي هو
— ڊاڪٽر عابد لغاريقُلْ لَّنْ يَّنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ اِنْ فَرَرْتُمْ مِّنَ الْمَوْتِ اَوِ الْقَتْلِ وَاِذًا لَّا تُـمَـتَّعُوْنَ اِلَّا قَلِيْلًا 16
(اي نبي!) کين چؤ، ڪوبه فائدو توهان کي نه ٿيندو ڀڄڻ جو يا موت اچي وڃڻ جو، يا قتل ٿي وڃڻ جو، پوءِ به زندگي جا مزا ماڻڻ جو تمام ٿورو وقت توهان کي ملندو
— ڊاڪٽر عابد لغاريقُلْ مَنْ ذَا الَّذِيْ يَعْصِمُكُمْ مِّنَ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَ بِكُمْ سُوْۗءًا اَوْ اَرَادَ بِكُمْ رَحْـمَةً ۭ وَلَايَجِدُوْنَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِيًّا وَّلَا نَصِيْرًا 17
چَوين ته ڪير آهي جيڪو بچائي سگهندو هجي توهان کي الله کان، اگر اهو ارادو ڪري توهان کي نقصان ڏيڻ جو؟ يا ڪير آهي جيڪو توهان لاءِ روڪي ان جي رحمت کي، جيڪڏهن اهو توهان تي ڪا مهرباني ڪرڻ گهري! مقابلي الله جي ۾ ته اهي ماڻهو ڪوبه ڏسي نٿا سگهن
— ڊاڪٽر عابد لغاريقَدْ يَعْلَمُ اللّٰهُ الْمُعَوِّقِيْنَ مِنْكُمْ وَالْقَاۗىِٕلِيْنَ لِاِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ اِلَيْنَا ۚ وَلَا يَاْتُوْنَ الْبَاْسَ اِلَّا قَلِيْلًا ۙ18
چڱيءَ طرح ڄاڻي ٿو الله انهن کي جيڪي رڪاوٽ وجهن ٿا توهان مان جنگ جي وقت) ۽ چون ٿا ڀائرن کي ته هليا اچو اسان جي پاسي ۽ اهي لڙائيءَ ۾ حصو به وٺن ٿا رڳو نالو ڳڻائڻ لاءِ
— ڊاڪٽر عابد لغارياَشِحَّةً عَلَيْكُمْ ښ فَاِذَا جَاۗءَ الْخَوْفُ رَاَيْتَهُمْ يَنْظُرُوْنَ اِلَيْكَ تَدُوْرُ اَعْيُنُهُمْ كَالَّذِيْ يُغْشٰى عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۚ فَاِذَا ذَهَبَ الْـخَوْفُ سَلَقُوْكُمْ بِاَلْسِـنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَي الْـخَــيْرِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ لَمْ يُؤْمِنُوْا فَاَحْبَطَ اللّٰهُ اَعْـمَالَهُمْ ۭ وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرًا 19
جيڪي سخت بخيل (ڪنجوس) آهن توهان جو ساٿ ڏيڻ ۾، پوءِ جڏهن اچي وقت خطري جو ته ڏسندين انهن کي ائين جو ڏسندا توڏي پنهنجا ڦيرائي دوڏا (اکيون) ڄڻ ته انهن تي ڪا غشي طاري ٿي رهي هجي مرڻ واري، پر جڏهن ٽري وڃي ٿو خطرو ته ڪِري پون ٿا فائدن جي لالچ ۾ چرب زباني سان بخيلي ۾ قئنچي وانگر هلندڙ زبانن سان توهان سان ملڻ ايندا آهن، انهن ماڻهن بلڪل ايمان ناهي آندو، تنهن ڪري الله سندن سڀ عمل چٽ ڪري ڇڏيا، ۽ ائين ڪرڻ الله جي لاءِ تمام سولو ڪم آهي
— ڊاڪٽر عابد لغارييَحْسَبُوْنَ الْاَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوْا ۚ وَاِنْ يَّاْتِ الْاَحْزَابُ يَوَدُّوْا لَوْ اَنَّهُمْ بَادُوْنَ فِي الْاَعْرَابِ يَسْاَلُوْنَ عَنْ اَنْۢبَاۗىِٕكُمْ ۭ وَلَوْ كَانُوْا فِيْكُمْ مَّا قٰتَلُوْٓا اِلَّا قَلِيْلًا ۧ20
اهي سمجهي رهيا آهن ته (حملو ڪندڙ ٽولا) اڃان نه ويا آهن، ۽ جي اهي وري به ڪاهي اچن ته سندن دل گهري ٿي ته اهي هليا وڃن ڪنهن صحرا ڏي بدوئن جي وچ ۾ رهن ۽ اتان توهان جون خبرون پڇندا رهن، جيڪڏهن اهي توهان ۾ رهيا به ته جنگ ۾ حصو گهٽ ئي وٺندا
— ڊاڪٽر عابد لغاري